Επείγουσα αντισύλληψη

Επείγουσα αντισύλληψη

 

Τι είναι η επείγουσα αντισύλληψη;
Η επείγουσα αντισύλληψη, είναι η μέθοδος που μπορεί να χρησιμοποιηθεί με στόχο να αποτρέψει μια ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη, μετά από σεξουαλική επαφή η οποία πραγματοποιήθηκε γύρω από τις γόνιμες ημέρες χωρίς προφύλαξη ή στις περιπτώσεις που απέτυχε η αντισυλληπτική μέθοδος (π.χ. έσπασε το προφυλακτικό)

Ποιες μέθοδοι επείγουσας αντισύλληψης υπάρχουν;
Οι μέθοδοι επείγουσας αντισύλληψης σήμερα περιλαμβάνουν: τη χορήγηση αντισυλληπτικών χαπιών που περιέχουν προγεστερόνη (το γνωστό «χάπι της επόμενης ημέρας») και την τοποθέτηση ενδομήτριου αντισυλληπτικού σπειράματος χαλκού (το γνωστό «σπιράλ»).

Πώς δρα η επείγουσα αντισύλληψη;
Κάθε συσκευασία περιέχει ένα χάπι. Το χάπι περιέχει 1500 μικρογραμμάρια λεβονοργεστρέλης, που είναι το δραστικό συστατικό του ή 30 μικρογραμμάρια οξεϊκής ουλιπριστάλης (ανάλογα με το σκεύασμα). Ανάλογα με τη φάση του κύκλου στην οποία βρίσκεται η γυναίκα όταν χρησιμοποιήσει την επείγουσα αντισύλληψη, το χάπι μπορεί να δρα: (1) Εμποδίζοντας τις ωοθήκες από το να απελευθερώσουν το ωάριο (καταστολή της ωορρηξίας), ή (2) Παρεμποδίζοντας το σπερματοζωάριο να γονιμοποιήσει το ωάριο που πιθανόν έχει απελευθερωθεί, ή (3) Εμποδίζοντας ένα γονιμοποιημένο ωάριο να προσκολληθεί στην εσωτερική στοιβάδα της μήτρας (ενδομήτριο).

Η τοποθέτηση ενδομήτριου σπειράματος («σπιράλ») γίνεται από το γυναικολόγο, σε επίπεδο ιατρείου και για να είναι αποτελεσματικό πρέπει να χρησιμοποιηθεί το αργότερο μέχρι 5 ημέρες από την «ύποπτη επαφή».

Η επείγουσα αντισύλληψη σταματά την κύηση πριν την έναρξή της. Επομένως, δεν είναι αποτελεσματική μέθοδος σε διαπιστωμένη κύηση, έναντι της οποίας δεν έχει καμία δυνατότητα δράσης και δεν πρέπει να λαμβάνεται. Αν η τελευταία περίοδος καθυστέρησε περισσότερες από 5 ημέρες ή ήταν ασυνήθιστα ελαφριά ή ασυνήθιστα έντονη, θα πρέπει να ενημερωθεί ο γυναικολόγος και να δώσει οδηγίες.

Πότε χρησιμοποιείται η επείγουσα αντισύλληψη;
Η επείγουσα αντισύλληψη μπορεί να βοηθήσει αποτελεσματικά στην αποφυγή μιας ανεπιθύμητης εγκυμοσύνης. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι να γίνει η λήψη του χαπιού το συντομότερο δυνατόν μετά την επαφή που έγινε σε επικίνδυνες ημέρες, το αργότερο εντός 72 ωρών (3 ημέρες). Υπολογίζεται ότι εάν η επείγουσα αντισύλληψη ληφθεί αμέσως μετά την επαφή σε γόνιμες ημέρες, η αποτελεσματικότητά της είναι σχεδόν πλήρης (τις πρώτες 12 ώρες). Ακόμα όμως και μετά από 24, 48 και 72 ώρες η αποτελεσματικότητα φτάνει το 85%.

Εάν υπάρχει εγκυμοσύνη;
Εάν υπάρχει εγκατεστημένη εγκυμοσύνη η επείγουσα αντισύλληψη δεν δρα. Αν η γυναίκα μείνει έγκυος στον ίδιο κύκλο στον οποίο έτυχε να κάνει χρήση της επείγουσας αντισύλληψης, είναι σημαντικό να επισκεφθεί το γιατρό της. Πάντως δεν υπάρχουν δεδομένα κλινικών μελετών ότι η επείγουσα αντισύλληψη θα προξενήσει βλάβη στο έμβρυο.

Πόσο συχνά μπορεί να χρησιμοποιηθεί η επείγουσα αντισύλληψη;
Θα πρέπει να χρησιμοποιείται μόνο σε επείγουσες περιπτώσεις. Η επανειλημμένη εφαρμογή μέσα στον ίδιο κύκλο δεν συνιστάται, λόγω της υψηλής ποσότητας ορμόνης που προσλαμβάνεται, της πιθανότητας πρόκλησης σοβαρών διαταραχών του κύκλου και της μείωσης της αποτελεσματικότητας της.

Τί γίνεται στην περίπτωση εμετού;
Αν υπάρξει επεισόδιο εμέτου ή διάρροιας εντός 3 ωρών από τη λήψη του χαπιού, θα πρέπει να επαναληφθεί η λήψη του χαπιού. Αν συνεχιστούν τα επεισόδια εμέτων ή διάρροιας, θα πρέπει να ενημερωθεί ο γυναικολόγος.

Αν η γυναίκα θηλάζει;
Ποσότητες του φαρμάκου εμφανίζονται στο μητρικό γάλα. Εάν η γυναίκα θηλάζει και χρειαστεί επείγουσα αντισύλληψη, θα πρέπει να επαναλάβει τον θηλασμό τουλάχιστον 6 ώρες μετά από τη λήψη του χαπιού.

Η χρήση της επείγουσας αντισύλληψης επηρεάζει τον κύκλο της γυναίκας;
Στις περισσότερες περιπτώσεις η επόμενη περίοδος θα έρθει την αναμενόμενη ημερομηνία. Σε ορισμένες γυναίκες μπορεί να υπάρξει καθυστέρηση ή και να έρθει λίγο νωρίτερα. Αν παρατηρηθεί καθυστέρηση μεγαλύτερη από 5 ημέρες, αν η περίοδος είναι ασυνήθιστα ελαφριά ή υπάρχει μεγάλη αιμορραγία, θα πρέπει να γίνει τεστ κυήσεως, για να αποκλεισθεί η πιθανότητα εγκυμοσύνης.

Πότε δεν πρέπει να γίνεται χρήση της επείγουσας από του στόματος αντισύλληψης;
Δεν πρέπει να χρησιμοποιείται η επείγουσα από του στόματος αντισύλληψη όταν υπάρχει υπερευαισθησία στη δραστική ουσία του φαρμάκου ή σε οποιαδήποτε από τα έκδοχα και όταν υπάρχει γνωστή ηπατοπάθεια.

Μετά την επείγουσα αντισύλληψη;
Επειδή η επείγουσα αντισύλληψη είναι φανερό ότι δεν προσφέρεται ως αντισυλληπτική μέθοδος, μετά την αντιμετώπιση του έκτακτου συμβάντος για το οποίο χρησιμοποιήθηκε, θα πρέπει να υπάρξει μόνιμη, σταθερή αντισυλληπτική μέθοδος. Η μόνιμη ορμονική αντισύλληψη (το “χάπι”) προσφέρει πολλά και σημαντικά πλεονεκτήματα για τον οργανισμό της γυναίκας, πέραν του γεγονότος ότι είναι ασφαλής αντισυλληπτική μέθοδος σχεδόν 100%.

Ποιες είναι οι πιθανές παρενέργειες μετά τη χρήση της επείγουσας αντισύλληψης;
Ανεπιθύμητα περιστατικά που έχουν καταγραφεί σε διάφορες κλινικές μελέτες είναι: ναυτία και εμετοί, ζάλη, αδυναμία, πονοκέφαλος, πόνος χαμηλά στην κοιλιά ή και στους μαστούς, αιμορραγία, βαριά έμμηνος ρύση, διάρροια, εξωμήτρια κύηση (κυρίως μετά από καθυστερημένη λήψη επείγουσας αντισύλληψης).

ΥΓ: Είναι απαραίτητη η συνταγή γιατρού, αν και στην Ελλάδα «το χάπι» δίνεται με ευκολία από τα φαρμακεία.