Εμβόλιο για τον ιό HPV

Εμβόλιο για τον ιό HPV

Το εμβόλιο αυτό είναι προφυλακτικό εναντίον της μόλυνσης από τον ιό HPV (Human Papiloma Virus) – ιός των ανθρώπινων θηλωμάτων, όπως μεταφράζεται στην ελληνική γλώσσα, ή τα πιο γνωστά κονδυλώματα – η σοβαρότερη βλάβη του οποίου προκαλεί καρκίνο του τραχήλου της μήτρας.

Κλινικές εκδηλώσεις του ιού:

• Οξυτενή κονδυλώματα
• Δυσπλασίες και καρκίνος του τραχήλου της μήτρας
• Προκαρκινικές αλλοιώσεις και καρκίνος κόλπου και αιδοίου

Προδιαθέσιμοι παράγοντες:

• Μικρή ηλικία έναρξης σεξουαλικών επαφών
• Πολλοί σεξουαλικοί σύντροφοι
• Κάπνισμα
• Ευπαθές ανοσοποιητικό σύστημα (μεταμόσχευση, κακοήθειες, ΧΜΘ, AIDS)

Ταξινόμηση στελεχών:

• Στελέχη χαμηλού κινδύνου: (6, 11, 42, 40, 43, 44, 54, 61, 72, 73, 81).
• Στελέχη υψηλού κινδύνου: (16, 18, 31, 33, 35, 39, 45, 51, 52, 53, 56, 58, 59, 66, 68, 82).

Η κακοήθεια του τραχήλου της μήτρας δεν αποδίδεται σε κληρονομικά αίτια. Είναι ο μοναδικός καρκίνος στις μέρες μας, του οποίου αποδεδειγμένα γνωρίζουμε έναν αιτιολογικό παράγοντα: τον ιό HPV. Υπάρχουν περίπου 200 διαφορετικοί τύποι του ιού, από τους οποίους οι 40 περίπου προσβάλλουν τη γεννητική περιοχή και αντιστοιχούν σε αριθμούς, π.χ. τύπος 2, 5, 16, 18 κτλ. Κάποιοι από τους τύπους αυτούς αναφέρονται ως “χαμηλού κινδύνου” και άλλοι ως “υψηλού κινδύνου” διότι μπορεί να προκαλέσουν κυτταρικές αλλοιώσεις και να μετατρέψουν τα υγιή τραχηλικά κύτταρα σε παθολογικά κύτταρα.

Ποιός μπορεί να προσβληθεί από τον καρκίνο αυτόν;

Κάθε γυναίκα που έχει προσβληθεί από τον ιό των ανθρώπινων θηλωμάτων, διατρέχει τον κίνδυνο να νοσήσει από την συγκεκριμένη κακοήθεια. Η πρώτη μόλυνση από τον ιό συμβαίνει με την έναρξη των σεξουαλικών σχέσεων, νωρίς στην εφηβεία ή στη νεαρή ενήλικη ζωή, που είναι και η ηλικία που εμφανίζεται η μεγαλύτερη έκθεση στον ιό (16 – 26 ετών). Περίπου το 80% των σεξουαλικά ενεργών γυναικών και το 50% των ανδρών, υπολογίζεται πως θα προσβληθούν σε κάποια στιγμή της ζωής τους από κάποιο τύπο του συγκεκριμένου ιού, καθώς η μετάδοση μπορεί να γίνει από τη γυναίκα στον άνδρα  αλλά και από τον άνδρα στη γυναίκα, είναι πολύ εύκολη και μπορεί να είναι τελείως ασυμπτωματική. Η λοίμωξη, μπορεί να παραμείνει σε λανθάνουσα μορφή για χρόνια.

Η χρήση προφυλακτικού μειώνει τον κίνδυνο μόλυνσης, δεν προστατεύει όμως απόλυτα, γιατί ο ιός μπορεί να μεταδοθεί και με τη δερματική επαφή στην περιοχή των γεννητικών οργάνων. Σε ολόκληρο τον κόσμο εμφανίζονται περίπου 470.000 νέες περιπτώσεις καρκίνου του τραχήλου της μήτρας και 230.000 γυναίκες πεθαίνουν ετησίως από την ασθένεια αυτή, η οποία είναι η δεύτερη αιτία θανάτου γυναικών από καρκίνο στον κόσμο. Στην Ευρώπη, 30.000 γυναίκες περίπου εμφανίζουν καρκίνο τραχήλου της μήτρας και 15.000 πεθαίνουν κάθε χρόνο – περίπου 100 στην Ελλάδα. Στην προηγμένη Ευρώπη δηλαδή, 3 γυναίκες κάθε ώρα χάνουν τη ζωή τους από μία νόσο που πλέον μπορεί να προβλεφθεί σχεδόν 100%.

Με τη χορήγηση του εμβολίου, δημιουργούνται ειδικά αντισώματα που προστατεύουν από τους ιούς “υψηλού κινδύνου” οι οποίοι ευθύνονται για το 70% των περιπτώσεων καρκίνου του τραχήλου της μήτρας. Υπάρχουν: το εννιαδύναμο, το τετραδύναμο και το διδύναμο εμβόλιο, που παρέχουν δηλαδή προστασία για εννέα, για τέσσερις ή για δύο τύπους του ιού. Είναι σημαντικό να τονισθεί ότι μια γυναίκα, παρόλο που έχει εμβολιασθεί, μπορεί αργότερα να μολυνθεί από κάποιον άλλον ογκογόνο τύπο του ιού, που δεν καλύπτεται από το εμβόλιο.

Το εμβόλιο δεν έχει θεραπευτική δράση και δε χορηγείται για τη θεραπεία του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας ή των κονδυλωμάτων. Ιδανικά, το εμβόλιο πρέπει να γίνεται πριν την έναρξη των σεξουαλικών επαφών, επειδή μέχρι τότε ο οργανισμός δεν έχει εκτεθεί ακόμη στον ιό. Παρέχεται δωρεάν από τα περισσότερα ασφαλιστικά ταμεία για ηλικίες από 11 – 18 ετών.

Ο εμβολιασμός γίνεται σε τρεις δόσεις: Η πρώτη δόση σήμερα, η δεύτερη σε δύο μήνες και η τρίτη δόση έξι μήνες μετά την πρώτη.  Πλήρης προστασία παρέχεται 1 μήνα μετά την ολοκλήρωση του σχήματος. Το εμβόλιο χορηγείται με ενδομυϊκή ένεση στο βραχίονα ή στο γλουτό. Τα μέχρι τώρα δεδομένα, παρέχουν στοιχεία για διάρκεια προστασίας μέχρι 15 έτη και δεν είναι αναγκαία μία αναμνηστική δόση στο μέλλον. Το συγκεκριμένο εμβόλιο κυκλοφορεί στην Ελλάδα με διαφορετικό εμπορικό όνομα από δύο πολυεθνικές φαρμακευτικές εταιρείες. Περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να βρείτε στις ηλεκτρονικές διευθύνσεις: www.hpv-info.gr και www.emvolioktm.gr.

Προστασία από τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας:

• Ανάπτυξη Πανελλαδικού Δικτύου πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας
• Εφαρμογή Εθνικών προγραμμάτων εμβολιασμού
• Εφαρμογή Μαζικών προγραμμάτων ελέγχου πληθυσμού
• Παρακολούθηση γυναικών με Τεστ Παπανικολάου και HPV testing, όπου κρίνεται απαραίτητο.

Παρενέργειες:

Το HPV εμβόλιο φαίνεται πως δεν προκαλεί σοβαρές παρενέργειες. Ήπια ενοχλήματα έχουν περιγραφεί, όπως:

• ήπιος πόνος στο σημείο του εμβολιασμού (8 στους 10)
• ερυθρότητα ή οίδημα στο σημείο του εμβολιασμού (1 στους 4)
• δεκατική πυρετική κίνηση (1 στους 10)
• κνησμός στο σημείο του εμβολιασμού ή
• πυρετός  πάνω από 38ο C (λιγότερο από 1 στους 30).

Σύμφωνα με τους επίσημους φορείς «Το εμβόλιο εναντίον του HPV φαίνεται να είναι ένα πολύ ασφαλές και αποτελεσματικό εμβόλιο, με πολύ μεγάλη σπουδαιότητα για την υγεία των γυναικών».

Πρόβλεψη για το μέλλον:

Αν κάτι δεν αλλάξει, η πρόβλεψη είναι ότι το 2050 τα περιστατικά καρκίνου του τραχήλου της μήτρας θα φτάσουν στο 1 εκατομμύριο ανά έτος στον κόσμο.

Σημείωση: Το παρόν άρθρο επικαιροποιείται ανά διαστήματα, σύμφωνα με τις νέες εξελίξεις στο αντικείμενο.