Γυναικολογία και ΑμεΑ

Τα άτομα με αναπηρία αποτελούν ένα σημαντικό μέρος του πληθυσμού της χώρας μας. Μέχρι πριν από λίγα χρόνια, τόσο η πολιτεία όσο και ο ιδιωτικός τομέας έδειχναν να αγνοούν ουσιαστικά την ύπαρξή τους. Σταδιακά όμως το κοινό αρχίζει να ενημερώνεται και το κράτος φαίνεται να αφυπνίζεται. Έτσι, τα Άτομα με ειδικές Ανάγκες (ΑμεΑ) έχουν τη δυνατότητα να συμμετέχουν σε πολλές κοινωνικές και επαγγελματικές δραστηριότητες, οι οποίες μέχρι πρόσφατα τους ήταν ουσιαστικά απαγορευμένες.

Ένα σημαντικό ποσοστό όλων των γυναικών δεν πραγματοποιούν τον ετήσιο έλεγχο που περιλαμβάνει τη γυναικολογική εξέταση, το τεστ ΠΑΠ, το διακολπικό υπερηχογράφημα, την ψηλάφηση και το υπερηχογράφημα των μαστών. Ο κυριότερος λόγος για τα ΑμεΑ είναι η δυσκολία στη μετακίνηση. Δεν υπάρχουν δηλαδή ακόμα οι κατάλληλες υποδομές, τόσο σε μέσα μαζικής μεταφοράς (30% μόνο) όσο και στις κλινικές και τα ιατρεία (22%), για την υποδοχή και την εξυπηρέτηση των ατόμων αυτών. Στις ΗΠΑ μόνο το 60% έχει υποβληθεί σε ετήσιο γυναικολογικό έλεγχο, αλλά πολύ μικρότερο είναι το ποσοστό αυτών που το έκαναν μέσα στα τελευταία 5 χρόνια. Συνολικά 18% των γυναικών με αναπηρία δεν έχει υποβληθεί ποτέ σε τεστ ΠΑΠ. Ταυτόχρονα, μόνο το 15% έχει κάνει απλή ψηλάφηση μαστού, ενώ μόνο 17% των γυναικών άνω των 40 ετών έχει κάνει μαστογραφία.

Ποιοι άλλοι λόγοι εμποδίζουν τα ΑμεΑ να επισκεφθούν το γιατρό τους;
Επιπλέον λόγοι είναι το χαμηλότερο επίπεδο εκπαίδευσης – ειδικά σε θέματα γυναικολογικής υγιεινής – και η συνεπαγόμενη άγνοια, το μικρότερο εισόδημα και η μη κάλυψη των εξόδων από τις ασφαλιστικές εταιρείες ή τα ταμεία. Σημαντικό ρόλο παίζει και η ιδιοσυγκρασία και οι απομονωτικές τάσεις των ΑμεΑ.

Τι επιπτώσεις μπορεί να έχει αυτό στην υγεία τους;
Πρέπει να ξεκαθαρίσουμε ότι μια αναπηρία δεν προκαλεί καρκίνο. Όμως αν, για παράδειγμα, μια γυναίκα δεν κάνει τεστ ΠΑΠ για χρόνια, κινδυνεύει να εμφανίσει προκαρκινικές αλλαγές στα κύτταρα του τραχήλου της μήτρας. Εάν αυτές δεν παρακολουθούνται και δεν αντιμετωπιστούν έγκαιρα υπάρχει σαφής κίνδυνος εξαλλαγής σε καρκίνο. Το ίδιο ισχύει για την έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του μαστού και φυσικά για τη μήτρα και τις ωοθήκες.

Υπάρχουν άλλοι προδιαθεσικοί παράγοντες;
Η συστηματική άσκηση, έστω και ελαφριάς μορφής, είναι σημαντική για την προστασία από κάθε μορφής κακοήθεια. Επίσης, οι διαταραχές ύπνου που έχουν τα ΑμεΑ οδηγούν σε μειωμένες ανοσολογικές αντιστάσεις στον οργανισμό. Τέλος, ο πόνος είναι ίσως το σημαντικότερο σημάδι εντοπισμού ενός προβλήματος. Και στους τρεις προηγούμενους παράγοντες, τα ΑμεΑ υπολείπονται έναντι του γενικού πληθυσμού.

Τι άλλα προβλήματα μπορεί να προκύψουν;
Τα ΑΜΕΑ έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να έχουν αυξημένο βάρος. Αυτό αποτελεί από μόνο του παράγοντα για αυξημένη πιθανότητα δυσλειτουργικών αιμορραγιών της μήτρας και καρκίνου του ενδομητρίου. Επίσης, μπορεί να πάσχουν από χρόνια σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα που σχετίζονται με αυξημένη πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου.

Τι συμβαίνει με τις εμμηνοπαυσιακές γυναίκες που έχουν κινητικές δυσκολίες;
Οι γυναίκες αυτές, πέραν του ότι μπορεί να είναι παχύσαρκες, λόγω της μειωμένης κινητικότητας και άσκησης, εμφανίζουν υψηλότερα ποσοστά οστεοπόρωσης, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για μετέπειτα κατάγματα. Επίσης έχουν μειωμένη σεξουαλική δραστηριότητα. Αυτό προκαλεί ατροφία των γεννητικών οργάνων, στένωση του κόλπου, αιμορραγίες και ακράτεια ούρων. Τέλος, δυσχεραίνει εμφανώς την σωστή γυναικολογική εξέταση, άρα και την έγκαιρη διάγνωση.